TAARIFA KWA UMMA
MHE. TIBAIJUKA, NI WAKATI WA VITENDO SASA PUNGUZA MANENO
KWA nafasi yangu ya Waziri Kivuli wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi,
nimefarijika na kauli ya serikali iliyotolewa karibuni na Waziri wa Ardhi , Nyumba
Prof. Anna Tibaijuka na Waziri wa Nchi
Makamu wa Rais (Mazingira) Dkt. Terezya
zilizojengwa kando kando ya fukwe
Huvisa kwamba nyumba zote
za bahari
kutokana na kukiuka Sheria za Ardhi na Mazingira za
mwaka 1992, 1995 na 2004.
Pamoja na kufarijika huko, nimelazimika kutoa taarifa hii kwa umma ili
kuwakumbusha wahusika na hususan mawaziri husika sasa wathibitishe uwezo
wao na dhamira zao kuwatumikia Watanzania kwa kuwajibika kwa vitendo.
Si maneno. Nasema haya kwa sababu imekuwa ni kawaida sasa kwa viongozi
waandamizi serikalini kuwa ’wazuri’ wa kutoa matamko ya kisiasa, lakini
wanapatwa na kigugumizi cha hali ya juu unapotakiwa utekelezaji wa vitendo! Hii
pia inachangiwa na ukweli kwamba vyombo vya dola vinavyopaswa kusimamia
utekelezaji wa maagizo mbali mbali ya serikali kutawaliwa na rushwa na uzembe
Ninayarejea haya kutaka tu kuukumbusha umma wa Watanzania ili wawe
makini kufuatilia uwajibikaji wa serikali kwa wananchi. Itakumbukwa kwamba
kuwa chanzo cha matamshi hayo ya mawaziri, Prof. Tibaijuka na Dkt. Huvisa ni
matokea ya ziara iliyofanywa na Waziri wa Ardhi, Jimbo la Kawe, Kinondoni, Dar
es salaam. Ziara ambayo ilishuhudia pasipo kificho, namna ambavyo watu wenye
nguvu ya fedha wanadiriki kuharibu mazingira kwa makusudi pasipo kujali athari
ambazo zinaweza kutokea sasa na baadae kwa wakazi wa maeneo jirani na Taifa
Ninasema kwa makusudi kwa kuwa baadhi ya majumba makubwa yaliyojengwa
maeneo yasiyoruhusiwa tuliyoyatembelea, yanamilikiwa na viongozi wakubwa
Lakini pia kwa nafasi yangu ya Waziri Kivuli wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya
Makazi na Mbunge wa Jimbo la Kawe kwa kushirikiana na NEMC, Naibu Waziri
wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, Mhe. Ole Medeye na maofisa wa
ngazi za juu wa Wizara ya Ardhi na Halmashauri ya Manispaa ya Kinondoni kwa
nyakati tofauti tulitembelea maeneo yanayotolewa maagizo sasa hivi yakiwa
katika hatua ya awali ya ujenzi wa msingi! Leo ni mengine ni majengo makubwa
Ndio maana nadiriki kusema yaliyozungumzwa na mawaziri hao sio mapya!
Hata kidogo. Nasisitiza tena, wawajibike kwa vitendo kwa kuchukua hatua
ambazo ziko ndani ya uwezo wa serikali. Si maneno. Nitatoa mifano michache ,
ambayo kama ingefanyiwa utekelezaji kama amri za serikali zilivyoelekeza hapo
awali ,ingetosha kuwa fundisho kwa wengine wote ambao wanadhani nguvu yao
ya fedha inaweza kuwafanya wawe juu ya sheria na mstakabali wa Watanzania!
1) Mwaka jana 4/1/2011 Wizara ya Ardhi kupitia barua yenye kumbukumbu
namba LD/297571/18 waliandika barua kwa Mkurugenzi wa Halmashauri
ya Manispaa ya Kinondoni kuhusiana na uvamizi wa kiwanja nana 2019 na
2020 Mbezi Kawe . Katika barua hiyo pamoja na mambo mengine ilibainisha
kwamba wizara imefanya ukaguzi katika viwanja tajwa hapo juu baada ya
kupata malalamiko juu ya uharibifu wa mazingira unaoendelea katika eneo
hilo. Barua husika inabainisha kwamba ukaguzi walioufanya umeonesha
unaofanyika katika eneo husika, ambalo kwa mujibu wa
Tangazo la Serikali (GN) No. 76 ya mwaka 1992 uendelezaji unaofanyika
hauruhusiwi. Kisha ilimtaka Mkurugenzi wa Halmashauri kuchukua hatua za
kubomoa/kuondoa uendelezaji batili unaofanyika katika viwanja Na 2019 na
2020 Mbezi Kawe. Barua husika ilisainiwa na bwana Sadoth K. Kyaruzi, kwa
niaba ya Katibu Mkuu wa Wizara.
Tangu barua hiyo iandikwe na kuelekeza hatua zichukuliwe, leo mwaka 1 na
miezi 5, hakuna hatua yoyote iliyochukuliwa. Taarifa za uhakika na ukweli
zilizopo, ni kwamba ubomoaji ulikwama mara kadhaa kwa sababu National
Management
Council (NEMC) pamoja nna Mkurugenzi wa
Manispaa ya Kinondoni walikosa ushirikiano kutoka Jeshi la Polisi Mkoa wa
Kinondoni! Wasingeweza bomoa pasi na ulinzi! Kuna harufu ya Rushwa.
barua ya tarehe 30/9/2011
kwa Bwana Frank Mushi. Barua husika, ilitoa maelekezo kwa Bwana Mushi
kuvirudisha katika hali yake ya kawaida, viwanja namba
mujibu wa vifungu 55(2) (a) (e), (3) na 151 (1) ,(2) (a), (b), (3) ,(4) (b) na
(f) vya Sheria ya Mazingira, sura 191 ya mwaka 2004.
Barua husika inabainisha kwamba timu ya
Mazingira (NEMC), Wizara ya Maji, Wizara ya Maliasili na Utalii, Wizara
ya Ardhi , Nyumba na Maendeleo ya Makazi , Halmashauri ya Jiji la Dar
es salaam na Manispaa ya Kinondoni ilitembelea eneo husika kufuatia
malalamiko kutoka kwa viongozi na wakazi wa Kawe Beach. Timu hiyo
ilibaini kwamba mto Ndumbwi, pamoja na bahari ilikuwa inajazwa mawe
na vifusi hali iliyosababisha kupatikana kwa viwanja na 2019 na 2020.
Ambapo ndani ya viwanja hivyo lilikuwa linajengwa jumba kubwa kinyume
kabisa na vifungu 55(2)(a) , 55(2) (b) , 55(2)(d) na 55(2)(e) vya Sheria
ya Mazingira.Pia ilibainika kwamba mikoko ilikatwa kinyume na s.63(1) ya
Kwa mujibu wa nyaraka nilizonazo, yafuatayo yalijitokeza
i) timu ya wataalam ilibaini kwamba, tayari Wizara ya Maliasili na Utalii
ilishatoa zuio la ujenzi katika kiwanja husika.
ii) Manispaa ya Kinondoni, mara kadhaa iliweka zuio la uendelezaji na kutoa
amri kwa ’mmiliki’ wa eneo husika kubomoa, lakini mmiliki huyo
alipuuza amri hiyo na kuendelea na ujenzi! Taarifa zilizopo Bwana
Mushi yupo kama chambo. Nyuma yake kuna kiongozi mkubwa
Serikalini. Ukifika wakati mwafaka tutamtaja. Hasa iwapo viongozi
husika wataendelea ’kuwauzia’ wananchi maneno badala ya vitendo.
iii) Ilitolewa amri ya Mahakama, tarehe 5/4/2011 kumtaka Bwana Mushi
asiendelee na ujenzi. Bwana Mushi aliipuuza amri husika na kuendelea
Baraza la Mazingira lilimwagiza tena, Bwana Mushi:-
1) Kuacha ujenzi mara moja
2) Kuvunja majengo yote yaliyoko kwenye viwanja vyenye mgogoro
3) Ndani ya siku saba, tokea amri husika kutolewa (amri ilitolewa 30/9/2011)
awe ametoa mawe na vifusi vyote vilivyoharibu mkondo wa maji na bahari
na kuurudisha mto na bahari katika hali yake ya kawaida.
4) Ndani ya siku 30 chini ya usimamizi wa Wizara ya Maliasili na Utalii
kuhakikisha kwamba mikoko yote iliyokatwa imerudishwa katika hali
iliyokuwa awali. Kwa gharama za Bwana Mushi.
Hakuna kitu chochote kilichofanyika! Ujenzi umeendelea, nyumba imekwisha,
mto, bahari na mazingira kwa ujumla vimeharibiwa vibaya! Juu ya sheria. Juu
ya maslahi ya wananchi wa eneo husika na Watanzania.
3. Nyaraka nyingine ni Taarifa ya Uchunguzi wa Mgogoro wa Ardhi na Mazingira
katika eneo la Kawe Beach. Taarifa hii ilitolewa na Ofisi ya Makamu wa Rais,
Agosti 2010 kufuatia kuundwa kwa kikosi kazi kuchunguza uhalali wa viwanja
namba 1040, 1041, 2000, 2002 na 1071. Chanzo cha mgogoro husika
kubuniwa kwa viwanja vya nyongeza kando kando ya Mto Mbezi katika eneo
linaloelekea baharini, hali inayopelekea
mazingira na makazi ya wananchi walio jirani na eneo hilo! Kamati ilifanya kazi
yake na kutoa mapendekezo mazuri yenye lengo la kuokoa mazingira! Tangu
mwaka 2010 hadi leo hakuna kilichofanyika!
maji ya mto kutuama na kuharibu
Kitu kinachoshangaza na kusikitisha ni UJASIRI na WEPESI wa kutoa matamko,
kuunda kamati au vikosi kazi, lakini vikosi kazi baada ya kufanya kazi yake,
linapokuja suala la utekelezaji wahusika, wakiwemo mawaziri wanapatwa na
vigugumizi. Haijulikani wanakopata pia ujasiri wa kutoa visingizio wakati sheria
Kwa mujibu wa Sheria ya Mazingira, Sura 191 ya mwaka 2004, Fungu 57(1)
hairuhusiwi kufanya shughuli zozote za kudumu za kibinadamu ndani ya mita
60 ambazo kwa asili yake zinaweza kuhatarisha au kuathiri vibaya ulinzi wa
mazingira na utunzaji wa bahari au kingo za mto, bwawa au mwambao wa asili
wa ziwa. Halikadhalika, Sheria
Fungu 7 (1) (d) inabainisha kwamba eneo lolote lililo ndani ya mita 60 kutoka
kingo ya mto na bahari linatakiwa kutangazwa kama ardhi hatari au kuhifadhiwa.
ya Ardhi Na. 4
Pale inapotokea kuwa masharti ya Sheria moja yanapingana
Sheria ya Mazingira, kuhusu mambo yanayohusu usimamizi wa Mazingira, Sheria
ya Mazingira ndiyo hutumika, kwa mujibu wa Fungu 232 la sheria ya mazingira
Ndio maana nasisitiza! Hatuna haja ya kutoa matamko! Walio na mamlaka,
waliokabidhiwa dhamana, sasa tufanye kazi kwa vitendo! Haitoshi tu kutamka
maneno makali ya kisiasa, wananchi wanataka kuona uwezo wenu dhahiri
kwenye kuchukua hatua, tena zilizoko ndani ya uwezo wenu kisheria. Si
Nadhani ni wakati muafaka sasa kwa Waziri wa Ardhi , wakati akijiandaa kuvunja
majumba yote yaliyojengwa ufukweni kufanya tathmini yale aliyokwisha yatolea
matamko huko nyuma, yamefanikiwa kwa kiwango kipi! Namkumbusha hili
sambamba na ahadi zake kwa Watanzania za kurudisha viwanja vya wazi vyote
vilivyovamiwa. Zoezi ambalo limekuwa likienda kwa kusuasua sana! Awaambie
amefikia wapi au anakwamishwa na nini kilicho juu ya sheria na maslahi ya
Tunataka viongozi wa serikali waelewe kuwa Watanzania wamechoka na maneno
na ahadi za kila siku ambazo hawaoni utekelezaji. Wanataka ’kuuziwa’ matendo
MHE. TIBAIJUKA, NI WAKATI WA VITENDO SASA PUNGUZA MANENO
KWA nafasi yangu ya Waziri Kivuli wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi,
nimefarijika na kauli ya serikali iliyotolewa karibuni na Waziri wa Ardhi , Nyumba
Prof. Anna Tibaijuka na Waziri wa Nchi
Makamu wa Rais (Mazingira) Dkt. Terezya
zilizojengwa kando kando ya fukwe
Huvisa kwamba nyumba zote
za bahari
kutokana na kukiuka Sheria za Ardhi na Mazingira za
mwaka 1992, 1995 na 2004.
Pamoja na kufarijika huko, nimelazimika kutoa taarifa hii kwa umma ili
kuwakumbusha wahusika na hususan mawaziri husika sasa wathibitishe uwezo
wao na dhamira zao kuwatumikia Watanzania kwa kuwajibika kwa vitendo.
Si maneno. Nasema haya kwa sababu imekuwa ni kawaida sasa kwa viongozi
waandamizi serikalini kuwa ’wazuri’ wa kutoa matamko ya kisiasa, lakini
wanapatwa na kigugumizi cha hali ya juu unapotakiwa utekelezaji wa vitendo! Hii
pia inachangiwa na ukweli kwamba vyombo vya dola vinavyopaswa kusimamia
utekelezaji wa maagizo mbali mbali ya serikali kutawaliwa na rushwa na uzembe
Ninayarejea haya kutaka tu kuukumbusha umma wa Watanzania ili wawe
makini kufuatilia uwajibikaji wa serikali kwa wananchi. Itakumbukwa kwamba
kuwa chanzo cha matamshi hayo ya mawaziri, Prof. Tibaijuka na Dkt. Huvisa ni
matokea ya ziara iliyofanywa na Waziri wa Ardhi, Jimbo la Kawe, Kinondoni, Dar
es salaam. Ziara ambayo ilishuhudia pasipo kificho, namna ambavyo watu wenye
nguvu ya fedha wanadiriki kuharibu mazingira kwa makusudi pasipo kujali athari
ambazo zinaweza kutokea sasa na baadae kwa wakazi wa maeneo jirani na Taifa
Ninasema kwa makusudi kwa kuwa baadhi ya majumba makubwa yaliyojengwa
maeneo yasiyoruhusiwa tuliyoyatembelea, yanamilikiwa na viongozi wakubwa
Lakini pia kwa nafasi yangu ya Waziri Kivuli wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya
Makazi na Mbunge wa Jimbo la Kawe kwa kushirikiana na NEMC, Naibu Waziri
wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, Mhe. Ole Medeye na maofisa wa
ngazi za juu wa Wizara ya Ardhi na Halmashauri ya Manispaa ya Kinondoni kwa
nyakati tofauti tulitembelea maeneo yanayotolewa maagizo sasa hivi yakiwa
katika hatua ya awali ya ujenzi wa msingi! Leo ni mengine ni majengo makubwa
Ndio maana nadiriki kusema yaliyozungumzwa na mawaziri hao sio mapya!
Hata kidogo. Nasisitiza tena, wawajibike kwa vitendo kwa kuchukua hatua
ambazo ziko ndani ya uwezo wa serikali. Si maneno. Nitatoa mifano michache ,
ambayo kama ingefanyiwa utekelezaji kama amri za serikali zilivyoelekeza hapo
awali ,ingetosha kuwa fundisho kwa wengine wote ambao wanadhani nguvu yao
ya fedha inaweza kuwafanya wawe juu ya sheria na mstakabali wa Watanzania!
1) Mwaka jana 4/1/2011 Wizara ya Ardhi kupitia barua yenye kumbukumbu
namba LD/297571/18 waliandika barua kwa Mkurugenzi wa Halmashauri
ya Manispaa ya Kinondoni kuhusiana na uvamizi wa kiwanja nana 2019 na
2020 Mbezi Kawe . Katika barua hiyo pamoja na mambo mengine ilibainisha
kwamba wizara imefanya ukaguzi katika viwanja tajwa hapo juu baada ya
kupata malalamiko juu ya uharibifu wa mazingira unaoendelea katika eneo
hilo. Barua husika inabainisha kwamba ukaguzi walioufanya umeonesha
unaofanyika katika eneo husika, ambalo kwa mujibu wa
Tangazo la Serikali (GN) No. 76 ya mwaka 1992 uendelezaji unaofanyika
hauruhusiwi. Kisha ilimtaka Mkurugenzi wa Halmashauri kuchukua hatua za
kubomoa/kuondoa uendelezaji batili unaofanyika katika viwanja Na 2019 na
2020 Mbezi Kawe. Barua husika ilisainiwa na bwana Sadoth K. Kyaruzi, kwa
niaba ya Katibu Mkuu wa Wizara.
Tangu barua hiyo iandikwe na kuelekeza hatua zichukuliwe, leo mwaka 1 na
miezi 5, hakuna hatua yoyote iliyochukuliwa. Taarifa za uhakika na ukweli
zilizopo, ni kwamba ubomoaji ulikwama mara kadhaa kwa sababu National
Management
Council (NEMC) pamoja nna Mkurugenzi wa
Manispaa ya Kinondoni walikosa ushirikiano kutoka Jeshi la Polisi Mkoa wa
Kinondoni! Wasingeweza bomoa pasi na ulinzi! Kuna harufu ya Rushwa.
barua ya tarehe 30/9/2011
kwa Bwana Frank Mushi. Barua husika, ilitoa maelekezo kwa Bwana Mushi
kuvirudisha katika hali yake ya kawaida, viwanja namba
mujibu wa vifungu 55(2) (a) (e), (3) na 151 (1) ,(2) (a), (b), (3) ,(4) (b) na
(f) vya Sheria ya Mazingira, sura 191 ya mwaka 2004.
Barua husika inabainisha kwamba timu ya
Mazingira (NEMC), Wizara ya Maji, Wizara ya Maliasili na Utalii, Wizara
ya Ardhi , Nyumba na Maendeleo ya Makazi , Halmashauri ya Jiji la Dar
es salaam na Manispaa ya Kinondoni ilitembelea eneo husika kufuatia
malalamiko kutoka kwa viongozi na wakazi wa Kawe Beach. Timu hiyo
ilibaini kwamba mto Ndumbwi, pamoja na bahari ilikuwa inajazwa mawe
na vifusi hali iliyosababisha kupatikana kwa viwanja na 2019 na 2020.
Ambapo ndani ya viwanja hivyo lilikuwa linajengwa jumba kubwa kinyume
kabisa na vifungu 55(2)(a) , 55(2) (b) , 55(2)(d) na 55(2)(e) vya Sheria
ya Mazingira.Pia ilibainika kwamba mikoko ilikatwa kinyume na s.63(1) ya
Kwa mujibu wa nyaraka nilizonazo, yafuatayo yalijitokeza
i) timu ya wataalam ilibaini kwamba, tayari Wizara ya Maliasili na Utalii
ilishatoa zuio la ujenzi katika kiwanja husika.
ii) Manispaa ya Kinondoni, mara kadhaa iliweka zuio la uendelezaji na kutoa
amri kwa ’mmiliki’ wa eneo husika kubomoa, lakini mmiliki huyo
alipuuza amri hiyo na kuendelea na ujenzi! Taarifa zilizopo Bwana
Mushi yupo kama chambo. Nyuma yake kuna kiongozi mkubwa
Serikalini. Ukifika wakati mwafaka tutamtaja. Hasa iwapo viongozi
husika wataendelea ’kuwauzia’ wananchi maneno badala ya vitendo.
iii) Ilitolewa amri ya Mahakama, tarehe 5/4/2011 kumtaka Bwana Mushi
asiendelee na ujenzi. Bwana Mushi aliipuuza amri husika na kuendelea
Baraza la Mazingira lilimwagiza tena, Bwana Mushi:-
1) Kuacha ujenzi mara moja
2) Kuvunja majengo yote yaliyoko kwenye viwanja vyenye mgogoro
3) Ndani ya siku saba, tokea amri husika kutolewa (amri ilitolewa 30/9/2011)
awe ametoa mawe na vifusi vyote vilivyoharibu mkondo wa maji na bahari
na kuurudisha mto na bahari katika hali yake ya kawaida.
4) Ndani ya siku 30 chini ya usimamizi wa Wizara ya Maliasili na Utalii
kuhakikisha kwamba mikoko yote iliyokatwa imerudishwa katika hali
iliyokuwa awali. Kwa gharama za Bwana Mushi.
Hakuna kitu chochote kilichofanyika! Ujenzi umeendelea, nyumba imekwisha,
mto, bahari na mazingira kwa ujumla vimeharibiwa vibaya! Juu ya sheria. Juu
ya maslahi ya wananchi wa eneo husika na Watanzania.
3. Nyaraka nyingine ni Taarifa ya Uchunguzi wa Mgogoro wa Ardhi na Mazingira
katika eneo la Kawe Beach. Taarifa hii ilitolewa na Ofisi ya Makamu wa Rais,
Agosti 2010 kufuatia kuundwa kwa kikosi kazi kuchunguza uhalali wa viwanja
namba 1040, 1041, 2000, 2002 na 1071. Chanzo cha mgogoro husika
kubuniwa kwa viwanja vya nyongeza kando kando ya Mto Mbezi katika eneo
linaloelekea baharini, hali inayopelekea
mazingira na makazi ya wananchi walio jirani na eneo hilo! Kamati ilifanya kazi
yake na kutoa mapendekezo mazuri yenye lengo la kuokoa mazingira! Tangu
mwaka 2010 hadi leo hakuna kilichofanyika!
maji ya mto kutuama na kuharibu
Kitu kinachoshangaza na kusikitisha ni UJASIRI na WEPESI wa kutoa matamko,
kuunda kamati au vikosi kazi, lakini vikosi kazi baada ya kufanya kazi yake,
linapokuja suala la utekelezaji wahusika, wakiwemo mawaziri wanapatwa na
vigugumizi. Haijulikani wanakopata pia ujasiri wa kutoa visingizio wakati sheria
Kwa mujibu wa Sheria ya Mazingira, Sura 191 ya mwaka 2004, Fungu 57(1)
hairuhusiwi kufanya shughuli zozote za kudumu za kibinadamu ndani ya mita
60 ambazo kwa asili yake zinaweza kuhatarisha au kuathiri vibaya ulinzi wa
mazingira na utunzaji wa bahari au kingo za mto, bwawa au mwambao wa asili
wa ziwa. Halikadhalika, Sheria
Fungu 7 (1) (d) inabainisha kwamba eneo lolote lililo ndani ya mita 60 kutoka
kingo ya mto na bahari linatakiwa kutangazwa kama ardhi hatari au kuhifadhiwa.
ya Ardhi Na. 4
Pale inapotokea kuwa masharti ya Sheria moja yanapingana
Sheria ya Mazingira, kuhusu mambo yanayohusu usimamizi wa Mazingira, Sheria
ya Mazingira ndiyo hutumika, kwa mujibu wa Fungu 232 la sheria ya mazingira
Ndio maana nasisitiza! Hatuna haja ya kutoa matamko! Walio na mamlaka,
waliokabidhiwa dhamana, sasa tufanye kazi kwa vitendo! Haitoshi tu kutamka
maneno makali ya kisiasa, wananchi wanataka kuona uwezo wenu dhahiri
kwenye kuchukua hatua, tena zilizoko ndani ya uwezo wenu kisheria. Si
Nadhani ni wakati muafaka sasa kwa Waziri wa Ardhi , wakati akijiandaa kuvunja
majumba yote yaliyojengwa ufukweni kufanya tathmini yale aliyokwisha yatolea
matamko huko nyuma, yamefanikiwa kwa kiwango kipi! Namkumbusha hili
sambamba na ahadi zake kwa Watanzania za kurudisha viwanja vya wazi vyote
vilivyovamiwa. Zoezi ambalo limekuwa likienda kwa kusuasua sana! Awaambie
amefikia wapi au anakwamishwa na nini kilicho juu ya sheria na maslahi ya
Tunataka viongozi wa serikali waelewe kuwa Watanzania wamechoka na maneno
na ahadi za kila siku ambazo hawaoni utekelezaji. Wanataka ’kuuziwa’ matendo
Halima Mdee
Waziri Kivuli, Wizara ya Ardhi , Nyumba na Maendeleo ya Makazi
Waziri Kivuli, Wizara ya Ardhi , Nyumba na Maendeleo ya Makazi
